Çocuklarda Dil ve Konuşma Bozuklukları

Çocuk başkasının söylediği sözel ifadeleri anlamıyor ise bu durum ALICI (reseptif) DİL BOZUKLUĞU, kendi duygu ve düşüncelerini sözel olarak ifade etmekte sorun var ise de İFADE EDİCİ (expressif) DİL BOZUKLUĞU olarak adlandırılır.

Çocuk kendi duygu ve düşüncelerini anlatırken sesleri doğru çıkarma ve akıcı kullanma konusunda sorun yaşıyorsa  bu durum KONUŞMA BOZUKLUĞU olarak adlandırılır.

Çocuklarda işitme sistemi anne karnında gelişmektedir ve çocuk dışardan gelen sesli uyaranları algılamaya başlamaktadır.Çocuk doğumda ağlar ve sonraki ilk aylarda olumlu duyguları için gülümseme,agulama sesleri çıkarırken, olumsuz duyguları için çeşitli şiddet ve tonlarda ağlamaktadır.

Çocukta gelişim süreçleri vardır.Bilinen ve beklenen dönemlerde yürüme,konuşma,tuvaletini öğrenme becerilerinin gelişimi gibi. Fakat her çocukta bu gelişim süreçleri aynı olmayabilir.Önemli olan bu durumlar geçici mi yoksa bir gerilik mi onu iyi takip etmek gerekmektedir.Çünkü bazı çocuklarda ortaya çıkan bu gecikmeler çok hızlı bir şekilde kaybolmaktadır. Anne baba çocuğun gelişimini diğer yaşıtlarıyla karşılaştırarak gözlemler yapmaktadır. Eğer bu gelişim alanları düzelme yerine halen geri devam ediyorsa çevreden gelen

-amcası, dayısı, babası da geç konuştu,

-daha küçük, konuşur,

-erkek çocuk geç konuşur vs gibi uyarıları dikkate almamanızı vurgulamak isterim.

ÇOCUĞUN AYLARA GÖRE DİL GELİŞİMİ

6 ay: Ağlayarak başladığı hayata agulamalar ile devam eden çocuk 6 aya doğru ritmik tonlamalı agulamaya devam eder.

12 ay: 1-2 kelime söylemeye başlar,basit yönergeleri alır.

18-24 ay: 2 kelimelik cümleler kurar,bay bay,selam verme eylemlerini gerçekleştirir.Hayvan seslerini taklit eder.Hayır kelimesini anlar.

2-3 yaş: Kendi ismini söyler,bunu daha öncede öğrenebilir.Ben kavramını öğrenir.Baba geldi,abi gitti gibi yüklemli cümleler kurar.Vücut parçalarını bilir.Kavramları öğrenmeye başlar.

3-4 yaş: Ardışık 4-5 kelimeli cümle kurar.Hikaye anlatabilir.Kelime sayısı belirgin olarak artmıştır.Adını,soyadını ve hatta adresini söyleyebilir.

4-5 yaş: Daha uzun cümleler kurar. Kelime dağarcığı 1500 civarına çıkmıştır. Renkler,sayılar,şekiller gibi kavramlar gelişir. Neden,niçin gibi sorular sorar.

5-6 yaş: Artık uzun cümleler kurmaya başlar.Kelime sayısı 1500 üstündedir. Sağ,sol elini ve sağını solunu öğrenmiştir.Rakamlar,renkler,haftanın günleri,mevsimler vs gelişmiştir.

Yukarda belirtilen durumlar çocuğun normal süreçte dil ve konuşma gelişiminin nasıl olacağını göstermektedir.

Dünyada yapılan çalışmalarda okul öncesi ve okul çağı çocukların %10 gibi bir oranında dil ve konuşma sorunları olduğu tespit edilmiştir. Aslında oran yüksek ve dikkat edilmesi gereken bir durumdur.

DİL VE KONUŞMA BOZUKLARI NEDENLERİ NELER OLABİLİR?

1. Öncelikli olarak konuşma organlarında ki fizyolojik,gelişimsel sorunlar gözden geçirilmelidir (yarık damak,tavşan dudak vs gibi),
2. İşitme kaybı (doğumsal yada doğum sonrası bir nedenle gelişebilir),
3. Nörolojik nedenler (epilepsi,cerabral palsy,hidrosefali vs),
4. Otistik Spektrum Bozuklukları ( otizm,yaygın gelişimsel bozukluk),
5. Zeka geriliği,
6. Seçici Konuşmazlık (selektif mutizm),
7. Genetik ( ailede geç konuma,dil veya konuşma bozukluğu öyküsü olması) konuşma ve dil bozukluklarının nedenleri olarak sayılabilir.

Çocuğumuzda yukarda belirtilen sorunlardan herhangi birini tespit ettiğimizde öncelikli olarak Çocuk doktorumuza başvurmamız,gerekirse genel bir tıbbi değerlendirme yapılması uygundur. İşitme yada fizyolojik sorunlar için Kulak Burun Boğaz uzmanı görüşmek ve işitme testi yapılması uygun olacaktır. Herhangi fizyolojik ve genel gelişim ile ilgili sorun yok ise Çocuk Psikiyatri uzmanı ile bu durumun değerlendirilmesi için görüşmek uygun olacaktır.

Çocuğa Dil ve Konuşma bozukluklarından herhangi bir tanı konulur ise bununla ilgili Konuşma Eğitimi alınması gerekmektedir. Eşlik eden psikiyatrik bir tanıda var ise hem özel eğitim hem de konuşma eğitimi alınması gereklidir.

Konuşma ve dil sorunları için gerekli tedavi ve destek alınmadığı takdirde çocukta sosyal beceri gelişimi,özgüven gelişimi,öğrenme becerileri gibi alanlarda belirgin sorunlar gelişebileceği de akılda tutulmalıdır.