Borderline Kişilik Bozukluğu

Borderline kişilik bozukluğu tarihsel tanımlama içinde nevrotik ve psikotik bulgular arasında sıkışıp kalmış ve çeşitli isimle ile anılmış bir bozukluktur. Borderlin kelime anlamı olarak sınır kişilik bozukluğudur. Kişilik bozuklukları, bireyin uzun süreli uyum bozukluğu ve belli katı eğilimlerle yaşamsal,işlevsel sorunlar yaşadığı bir durumdur.

Borderline kişilik bozukluğu genel olarak genç erişkinlik döneminde başlayan,kişiler arası ilişkilerde,duygulanımda,benlik algısında ciddi tutarsızlıklar olan ve dürtüselliğin belirgin olduğu klinik bir tablodur.Borderline kişilik bozukluğunun özellikleri:

• Aşırı önemseme,büyütme,ve aşırı önemsizleştirme aşağıya çekme şeklinde gel gitli,tutarsız kişiler arası ilişkiler,
• Terk edilmeye karşı aşırı kaçınma ve durumun gerçekleşmemesi için aşırı çaba,
• Belirgin ve sürekli tutarsız bir benlik algısı,
• En az iki tane zarar verici dürtüsellik,
• Kendini boşlukta hissetme,
• Tekrarlayıcı,ilgi çekme veya göz korkutmaya yönelik intihar girişimleri,
• Duygulanımda belirgin dengesizlik,
• Yoğun,kontrolsüz öfke patlamaları,
• Strese maruz kalındığında paranoid,disosiyatif belirtiler şeklinde sıralanabilir.

Borderline kişilik bozukluğuyla ilgili genel olarak nesne kuramcıları çeşitli çalışmalar ve uygulamalar yapmış olsa da öğrenme kuramcıları ve diğer birçok otör bu konuda çeşitli çalışmalara imza atmıştır.Farklı görüşlere göre, bakım veren ile kurulan yetersiz ilişkilerin kişinin aşırı ve gerçek dışı beklentilere odaklanmasına neden olduğu,bunun yanında öğrenme kuramcılarına göre kişinin kendi benliğine ait sürekli ve net bir duygudan yoksun olduğu gibi nedenler sorumlu tutulmaktadır.Beck bu bireylerin ‘’kognitif çarpıtmalar’’ şeklinde düşünce bozukluklarının olduğunu ve en önemlisinin de ‘’hep ya da hiç’’ düşünce çarpıtması olduğunu vurgulamıştır.

Uyum bozucu öğrenilen bu kognitif şemalar şöyle sıralanabilir:

• Sonsuza kadar yalnız kalacağım,terk edilme,
• Sevilmeme,kabul görmeme,
• Bireyselleşememe,
• Bağımlılık,kendi başına baş edememe,
• Duygusal kontrolü kaybetme korkusu,
• Güvensizlik, insanlardan zarar görme düşüncesi,
• Öz disiplin yetersizliği,organize olamama,
• Kendini suçlu hissetme,cezalandırılması gerektiği düşüncesi,
• Duygusal yoksunluklar gibi sıralanabilir.

Borderline kişilik bozukluğunda,sürekli bir dengesizlik hali,organize olamama durumu söz konusudur.Kişi sürekli bir kriz halinde,tutarsız ve dengesiz davranışlar sergileyebilir.Dikkat çekmeye,ya da göz dağı vermeye yönelik kendine zarar verme eğilimi yüksektir.İlişkilerde iyi-kötü kavramı çok vurgulanır ve duygusal,düşünsel dalgalanmalar belirgindir.Hatta stresle baş etme yetersiz olduğu için strese maruz kalındığında psikotik özellikle paranoid belirtiler,depresif semptomlar görülebilir.Genelde belirtiler çok çeşitlilik göstermekte ve belirgin tutarsızlıklar izlenmektedir.Borderline kişilik bozukluğu olan kişi genelde manipülatif özellikler taşır.Duygulanım değişikliklerinde agresif,dürtüsel eylemler sık görülür.Davranışları genel olarak kestirilemez.Tedaviye de genelde bu karmaşa içinde başvururlar.Ve ilk görüşmede ki yaklaşım çok önemlidir.Genelde tedavi uyumu çok iyi olmayan hastalar oldukları için hekimin oldukça dikkatli olması gerekmektedir.

Borderline kişilik bozukluğu, genel olarak azalmış başarı yani iş kapasitesinde düşüş,dürtüsellik,cinsel eylemlerde tutarsızlık,manipülatif intihar girişimleri,yüzeyel sosyal ilişki ve güvensizlik,yakın ilişki kurma ve doyumda sorunlar,zaman zaman hafif,kısa psikotik süreçler ile kendini gösteren bir durumdur. O nedenle ayırıcı tanıda diğer kişilik bozukluklarından ayırt edilmelidir.Bazen birkaç kişilik bozukluğu tanı ölçütlerini karşılayan durumlar olabilir o durumda tanı detaylı değerlendirilmelidir.

Tedavi sürecinde yukarda da belirttiğim gibi hekimin özenli ve dikkatli olması önemlidir.Terapi sürecinde yoğun git-geller yaşanabilir.İlaç tedavisi belirtilere yönelik düzenlenebilir.Depresif bulgular,psikotik bulgular ve uyku beslenme gibi sorunlar eşlik ediyorsa,terapi sürecine uyum ve işlevselliğin düzelmesi için ilaç tedavileri de eklenebilir.

Kişilik bozukluklarının tedavileri uzun solukludur.Aile,sosyal çevre ve terapistin doğru yaklaşımları ile,yanında ek tanıların tespiti ve tedavisi ile uyum mekanizmasında belirgin düzelmeler sağlanmaktadır.